مرکز طرح‌های کلان ملی فناوری اقدام به شناسایی و حمایت از طرح‌های فناورانه در بخش‌های اصلی تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته صنعتی، فتونیک و لیزر و مواد پیشرفته کرده است. از مجموع 18 طرح حمایت‌شده حوزه مواد، تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته از زمان آغاز به کار این مرکز، تمامی آن‌ها در 8 سال گذشته مورد حمایت قرار گرفته که بخش تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته صنعتی با تعداد 10 طرح، بیشترین تعداد طرح‌های مورد حمایت را به خود اختصاص داده است.

واژه فوتونیک از فوتون به‌عنوان جزو تشکیل‌دهنده‌ی یک پرتوی نوری برگرفته شده است. همان‌طور که در علم الکترونیک، الکترون ذره ایفا کننده غالب فرآیند‌ها است، در فوتونیک نیز برهم‌کنش فوتون‌ها با مواد و یا انتشار آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.

موضوعات مطرح در حوزه فوتونیک شامل ساخت، توسعه و مطالعات بر روی لیزرهای مختلف با طول‌موج و توان‌های متفاوت، نحوه به‌کارگیری لیزرهای ساخته شده یا خریداری شده در طرح‌های گوناگون، مطالعه و گسترش پایه‌ای در اپتیک کوانتومی، مطالعه و توسعه فیزیک نیمه‌هادی در جهت مطالعه لیزرهای نیمه‌هادی و ساخت آن‌ها، مورد بررسی قرار گرفتن آشکارسازهای نیمه‌هادی می‌شوند.

مطالعه و ساخت فیبر نوری و بررسی کاربردهای آن برای رفع کردن مشکلات مربوط به مخابرات و مطالعه و پژوهش در زمینه نانو فوتونیک برای رسیدن به تکنولوژی ساخت قطعات دیجیتالی فوتونی و پردازنده‌های فوتونیکی از دیگر موارد است.

تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته صنعتی از حوزه‌هایی است که در هر کشور توسعه‌یافته یا درحال‌توسعه باید توجه ویژه‌ای به آن شود چون یکی از دلایل رشد و پیشرفت یک کشور ساخت و تولید تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته صنعتی است که معمولا فقط کشورها و کمپانی‌های بزرگ توان و دانش فنی تولید آن را دارند.

رشد و شکوفایی با کمک طرح‌های فناورانه

طرح‌های کلان ملی فناوری از ویژگی‌های بارزی از قبیل اثربخشی ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، ایجاد هم‌افزایی و هماهنگی بین سازمان‌های دولتی و خصوصی برای انجام طرح‌های راهبردی و اقتدار آفرین، تجاری‌سازی تحقیقات کاربردی با سطوح فناوری بالا و کارآفرینی فناورانه برخوردارند و می‌توانند راهگشایی برای ورود محصولات دانش‌بنیان و خلاق با کیفیت به بازارهای داخلی و بین‌المللی باشند.

برخی از جدیدترین طرح‌های کلان ملی فناوری حوزه مواد، تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته که در حال اجرا هستند، شامل دستگاه میعان ساز هلیوم، بیل مکانیکی عنکبوتی، سامانه شناسایی مواد از فاصله توسط لیزر، گچ آلفای مقاوم در برابر رطوبت با سختی ارتقاء یافته، کک سوزنی به روش کک سازی تأخیری، کک سوزنی، آندهای پیشرفته میکس متال اکسید با کاربریکلر آلکالی، تولید تیوب اشعه ایکس و فلوفرمینگ سرد می‌شوند.

از طرح‌های خاتمه یافته نیز می‌توان به دستگاه پرینتر سه‌بعدی فلزی، دستگاه اسکنر بازرسی کامیونی سیار ایکس ری و میکروسکوپ صفحه نوری فلورسانس اشاره کرد.

 میکروسکوپ فلورسانس از میکروسکوپ‌های نوری است که منبع نور در آن پرتوهای فرابنفش است. بررسی نمونه‌ها در این میکروسکوپ‌ها با استفاده از نشان‌دار کردن بخش‌هایی از نمونه بارنگ‌های فلورسانس انجام می‌شود. مواد فلورسانس نور را در طول‌موج فرابنفش جذب می‌کنند و در طول‌موج بلندتری در طیف مرئی تابش می‌کنند، درنهایت تصویر حاصل، توسط نور بازتاب شده از نمونه ایجاد می‌شود.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

20#