به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، اگر مروری به تاریخ و سیر تطور فناوری‌ها از سده‌های گذشته تا به امروز داشته باشیم، یک ویژگی و مؤلفه مهم را بالاتفاق در تمامی آن‌ها مشترک  می‌دانیم؛ تحول آفرینی و ایجاد تغییر در مسیرها، فرآیندها و روندهای قبل از ظهور آن فناوری است. اگرچه فناوری‌ها خودشان معنابخش و منشأ تغییر هستند و به دنبال ایجاد روندی جدید در ساختارها و روندهای پیشین تحول می‌یابند، اما فناوری‌هایی هم وجود دارند که فناوری را مفهومی تازه می‌بخشند، فناوری‌های که به اصطلاح بنیان‌برافکن و تحول‌آفرین خوانده می‌شوند.

فناوری برهم‌زننده، مخرب، بنیان‌برافکن، تحول آفرین یا هر نام دیگری که روی آن بگذاریم، در واقع نوآوری ای است که به طور قابل توجهی نحوه عملکرد مصرف کنندگان، صنایع یا مشاغل را تغییر می دهد. یک فناوری مخرب سیستم ها یا عادات قبلی را با رویکردهای جدید جایگزین می کند زیرا دارای ویژگی هایی است که به طور واضح، نسبت به روند قبلی خود بهتر و برتر هستند. در زمان خود، فناوری خودرو، فناوری‌های مبتنی بر برق و تلویزیون فناوری‌های مخرب بودند.

حتی یک کسب و کار دانش‌بنیان نوپا با منابع محدود می‌تواند با ابداع روشی کاملاً جدید برای انجام کاری، تحول و تغییر در فناوری را هدف قرار دهد. شرکت‌های تثبیت‌شده تمایل دارند بر آنچه که به بهترین شکل انجام می‌دهند تمرکز کنند و به‌جای تغییرات انقلابی، پیشرفت‌های تدریجی را دنبال می‌کنند. کسب و کارهای نوآور، به کمک نوآوری‌های برهم‌زننده، به بزرگ‌ترین خواست‌ها و نیازهای مشتریان خود پاسخ می دهند.

ظرفیت‌های نهفته 

شرکت های نوآور و خطرپذیر، ممکن است ظرفیت و فرصت‌های استفاده از فناوری‌های برهم زننده را در کسب و کار خود تشخیص دهند و از آن استفاده کنند. نوآوری‌های مخرب، بازارهای جدیدی را هدف قرار می‌دهند اما ابتدا در کاربردهای ساده بازار شکل می‌گیرند، سپس در بازار ارتقا می‌یابد و رقبای سنتی و مستقر در بازار را جابجا می‌کند و بر اساس کسب مزیت رقابتی، جایگاهی برای خود ایجاد می‌کند. به بیان ساده‌تر، نوآوری مخرب، اصطلاحی در مدیریت کسب‌وکار است و به نوعی نوآوری اشاره دارد که بازار و شبکه ارزش جدیدی را ایجاد کرده و در نهایت در شرایط قبلی بازار اختلال ایجاد می‌کند و به این صورت موازنه شرکت‌ها در بازار را تغییر می‌دهد. شرکت‌هایی که نمی‌توانند اثرات فناوری مخرب را در نظر بگیرند، ممکن است سهم بازار خود را در مقابل رقبای که راه‌هایی برای یکپارچه‌سازی فناوری کشف کرده‌اند، از دست بدهند.

سرمایه گذاری 

سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که سیاست استفاده از فناوری‌های برهم زننده را اتخاذ می‌کنند، ریسک قابل‌توجهی دارد. بسیاری از محصولاتی که مخرب تلقی می شوند سال ها طول می کشد تا توسط مصرف کنندگان یا مشاغل مورد استفاده قرار گیرند یا اصلاً مورد استفاده قرار نگیرند. سرمایه گذاران می توانند با سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله در بورس یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی، فناوری‌های برهم زننده را در کار خود توسعه دهند. این صندوق‌ها در زمینه های نوآورانه مختلفی مانند اینترنت اشیا، محاسبات ابری، فین تک، رباتیک و هوش مصنوعی سرمایه گذاری می‌کنند.

24#