در دنیای امروز، با توجه به یک پارچه شدن محصولات الکتریکی و مخابراتی احتمال تداخل در امواج الکترومغناطیسی تجهیزات افزایش پیدا کرده است. بردها و تجهیزات الکتریکی می‌توانند به شکل ناخواسته از خود امواج الکترومغناطیسی تشعشع کنند. این امواج ناخواسته نقش نویز را برای سایر دستگاه‌ها ایفا می‌کند.

سنجش میزان تشعشعات الکترومغناطیسی موضوعی مهم است. علم بررسی اثر پذیری و اثرگذاری ادوات الکتریکی بر روی هم تحت عنوان سازگاری الکترومغناطیسی شناخته می‌شود. امروزه در اغلب کشورهای جهان، محصولات الکتریکی قبل از عرضه به بازار باید تستهای را با موفقیت پشت سر بگذارند و تنها با دریافت گواهینامه EMC از مراکز معتبر آزمایشگاهی اجازه عرضه و فروش در بازار را خواهند یافت.

سازمانها و ارگانهای بین المللی مشغول تولید استانداردهای سازگاری الکترومغناطیس هستند. در کشور ایران نیز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی وظیفه استانداردسازی را بر عهده دارد.

از جمله مهم‌ترین نیازها برای انجام تست EMC، مراکز و اتاق تست EMC است. GTEM Cell یکی محبوبترین و کارآمدترین مراکز تست EMC است که تستهای تشعشی در آن انجام میشود. این اتاق مورد تأیید استانداردهایی از جمله CISPR16 است.

ساده‌سازی سنجش امواج یکی از ویژگی‌های این محصول است. با این تجهیز می‌توانیم اثر امواج الکترومغناطیس را بر روی تجهیزات الکترونیکی و میزان تشعشع از آن تجهیزات را اندازه بگیریم. تجهیزات الکترونیکی درحوزه امواج الکترومغناطیس، استانداردهایی دارند که بر اساس آن نباید میزان تشعشع آن‌ها از حد معینی فراتر برود.

از جمله این تجهیزات می‌توان به دستگاه‌های ارتباطی اشاره کرد. خدمات این آزمایشگاه از سنجش میزان امواج پیرامون محیط زندگی ما تا مشخصه‌یابی تجهیزاتی که در فرکانس‌های رادیویی و الکترومغناطیس و ارزیابی کارکرد و سنجش میزان آن ها منطبق بر استانداردهای بین‌المللی موجود را در بر می‌گیرد.

کیفیت‌سنجی و ارزیابی کیفیت ترمینال‌ها دومین بخش از خدمات آزمایشگاه سنجش ترمینال های سیار دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی است. منظور از ترمینال‌ها، تجهیزات ارتباطی مانند تلفن‌های همراه است که از سیم کارت استفاده می‌کنند.

تجهیزاتی که از نسل سوم ارتباطی استفاده می‌کنند در این مجموعه قابل سنجش هستند و میزان توان تشعشعی که ارسال می‌کنند و همچنین میزان حساسیت این‌ دستگاه‌ها نسبت به امواج الکترومغناطیس و دیگر امواج سنجیده می‌شود. میزان توان تشعشعی دستگاه‌ها نباید از محدوده خاصی فراتر برود.

جهش تولید امری ضروری برای کشور اما نیازمند الزامات خاصی است. کار دانش‌بنیان تحقیق و توسعه زیادی می‌طلبد. بنابراین ما هم در مجموعه خود تلاش کردیم زنجیره کار تحقیق و توسعه تا تولید را در این مجموعه تکمیل کنیم. یعنی جوانان خلاق، دانش آموخته و تجربه کسب کرده به میدان تولید آمده و نمونه اولیه محصولشان را به تولید برسانند.

شبکه‌سازی توانمندی‌ها و زیرساخت‌های آزمایشگاهی ضروری است. ما در فرآیند این کار به این حقیقت پی بردیم که به عنوان یک مجموعه آزمایشگاهی کوچک قادر به تأمین تمامی خدمات نیستیم و این کار باید در تعامل با دیگر مجموعه‌های پژوهشی، تحقیقاتی و آزمایشگاهی به سرانجام برسد.

*مدیر آزمایشگاه سنجش ترمینال های سیار دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری