پژوهشگران کشورمان در طرحی ساخت ربات واسط مغز و ماشین برای شبیه‌سازی حرکات گردن و چشم انسان با استفاده از سیگنال‌های مغز را انجام دادند.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، آیا می دانستید با استفاده از سیگنال های مغزی می توان به افراد معلول کمک کرد تا با فکر و اراده خود بسیاری از فعالیت ها را انجام دهند. با کمک فناوری پژوهشگران کشورمان رباتی طراحی کردند تا به کمک افراد معلول بیاید. در طرح "ساخت ربات واسط مغز و ماشین برای شبیه سازی حرکات گردن و چشم انسان با استفاده از سیگنال های مغز" محققان دانشگاه تهران با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی ساخت این ربات را انجام دادند.

از اهداف این طرح کمک به افرادی است که دچار بیماری اوتیسم هستند و نیاز به کار درمانی و تمرین دارند این افراد به مرور توانایی برقراری ارتباط با محیط اطراف خود را از دست می دهند. با استفاده از این سیستم می توان به این افراد کمک بسیاری کرد، به طوری که با حرکات خود بتوانند عکس العملی از یک ربات ببینند یا با آن صحبت کنند. به این ترتیب با تمرین بتوانند با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کرده و از پیشرفت این بیماری جلوگیری  کنند. هدف دیگر این طرح کمک به افراد معلول و به خصوص افرادی است که دچار قطع نخاع شده اند. با استفاده از سیگنال های مغز و ربات می توان برای این افراد امکان انجام برخی حرکات را فراهم کرد. مثلاً این افراد می توانند صندلی چرخدار خود را با حرکات چشمانشان یا حتی با فکر کردن به آن تکان دهند. از اهداف دیگر این طرح بهبود سازی حرکت سر در ربات های انسان نما است. اکثر این ربات ها حرکت سر محدودی دارند که با انجام این طرح سعی در بهبود حرکت سر این رباتها وجود دارد.

البته موجه ترین کاربران این سیستم ها را بیماران فلج کامل، قطع نخاعی و سایر افراد با ناتوانی های حرکتی مختلف تشکیل می دهند. این افراد در اثر تصادف، سکته مغزی یا عوامل ژنتیکی به تدریج قدرت حرکت اعضای بدن خود را از دست می-دهند. در حالت حاد، این بیماران حتی توانایی تکلم یا حرکت دادن پلک چشم خود را ندارند. در این صورت اگر مغز سالم باشد، شاید آخرین فرصت این افراد در تعامل با محیط خارج همین سیگنال های مغزشان باشد. با کمک این سیستم همچنین می توان به بیماران قطع عضو برای زندگی راحت تر کمک کرد با این وجود توسعه سامانه های ارتباط مغز و رایانه با هدف کمک به افراد ناتوان، تنها شاخه کوچکی از رؤیای بزرگ ارتباط انسان و ماشین است. امروزه گروه های مختلف به طراحی چنین سیستم هایی برای افراد سالم و به عنوان یک راه ارتباطی اضافی یا حتی برای بازوهای رایانه ای میپردازند. چنین سامانه هایی در حال پیشرفت و بهبودند و جای امیدواری است که در آینده نزدیک برای افراد سالم نیز قابل استفاده باشد. در این طرح در ابتدا با بررسی حرکت چشم و گردن باید متوجه شد چگونه می توان حرکات چشم و گردن را به ربات منتقل و آن را به صورت طبیعی بر روی ربات شبیه سازی کرد. در این طرح هدف استفاده از سیگنالهای الکتروانسفالوگرام 1 و ارسال آن به ربات موازی کروی برای شبیه سازی حرکات سر انسان یعنی حرکت چشم که دارای دو درجه آزادی است.

سیستم های ارتباط مغز و رایانه یک مسیر ارتباطی بین مغز و ابزار و ادوات مصنوعی مثل ربات است. در این سیستم ها برای تولید سیگنال در مغز حتماً به یک فعالیت ماهیچه ای نیاز نیست، یعنی حتی با فکر کردن و تصور کردن حرکت یک عضو مثل انگشتان یا حتی دست یا پا، سیگنال خاصی تولید می شود که با پردازش و انتقال آن به عضو یا ابزار می توان آن را حرکت داد.

 

امروزه استفاده از سیگنال های مغز و ربات ها در همه صنایع به خصوص پزشکی رو به افزایش است. با انجام این طرح به بسیاری از افرادی که دچار آسیب های جسمانی شده اند، امکان داشتن زندگی طبیعی همانند افراد سالم داده می شود. افرادی که قادر به انجام هیچ حرکتی جز حرکت چشمان خود نیستند به راحتی و فقط با حرکت چشمانشان می توانند صندلی چرخدار خود را حرکت دهند. با انجام این طرح علاوه به کمک به بیماران، در صنایع دیگری از جمله صنایع خودرو پیشرفت های زیادی حاصل می شود و میزان تصادفات کاهش می یابد و همچنین می توان بسیاری از کارها را فقط با حرکات ساده یا با فکر کردن به آنها انجام داد. استفاده از علوم اعصاب در صنایع مختلفی از جمله صنعت خودروسازی به سرعت رو به افزایش است. دلیل آن سرعت بالاتر عکس العمل است. یکی دیگر از مهمترین کاربردهای آن در خودروسازی، تشخیص خواب آلودگی راننده با استفاده از سیگنال های مغز و هوشیار کردن است.

انتهای پیام/25