شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق، به علت ماهیت نوآورانگی و دانش محوری خود، نیاز جدی به حمایت‌های حوزه مالکیت فکری دارند یعنی باید بتوانند جنبه‌های فنی محصول خود را با ثبت اختراع، ظاهر محصول خود را با طراحی صنعتی، نام شرکت خود را با علامت تجاری و ابعاد نرم افزاری محصول خود را با کپی رایت حفاظت کنند.

اما مهم این است که این شرکت‌ها، مانند همه شرکت‌های دیگر دارای رازهای تجاری خاصی هستند که افشا و بر ملا شدن آنها می‌تواند آسیب‌های گاهی غیر قابل جبرانی بر پیکر مالی آنها وارد کند.

این موضوع، در شرکت‌های دانش‌بنیان به علت ماهیت علمی‌شان حساس‌تر و مهم‌تر می‌شود بنابراین، لازم است حتما در این مورد مطالعه کنند و راهبردهای حساب شده‌ای را به کار ببندند. برای دریافت این استراتژی در گام نخست، باید در مورد ماهیت راز تجاری و ارتباط آن با محصولات و منافع شرکت دانش بنیان خود اطلاع پیدا کنند.

چرا دانش‌بنیان‌ها بیش‌تر نیازمند اطلاع از مقوله راز تجاری هستند؟

متاسفانه بسیاری از شرکت‌ها به صورت علمی به رازهای تجاری خود توجه ندارند و هنوز با همان متدهای قدیمی و کلاسیک پیش می‌روند ولی قسمت قابل توجهی از شرکت‌های دانش‌بنیان به دو دلیل ضعف بیشتری در این مورد دارند.

نخست این‌که برخی از  این شرکت‌ها از تجمع نخبگان علمی و اساتید دانشگاهی حاصل شده‌اند که علاوه  بر نبود تجربه در حوزه بازار از اصول مالکیت فکری نیز اطلاعات ناچیزی دارند که این اولین زنگ خطر است. دوم ماهیت ذاتی این شرکت‌ها هستند که با دانش و فناوری سرو کار دارند.

این شرکت‌ها، ممکن است برای دست یابی به یک محصول دهه‌های زیادی تلاش و تحصیل کرده باشند که عمدتا این محصول، نوآورانه و جدید است یا فناوری مربوطه بسیار مهم بوده و این قضیه باعث جلب نظر رقبا و رقابت ناسالم می‌شود بنابراین، لازم است توجه بیش‌تری به مقوله راز تجاری و شیوه‌های حفاظت از اطلاعات درون سازمانی این شرکت‌ها کرد و خود شرکت‌ها باید مطلع شوند که در ارتباط با اطلاعات سازمانی خود بسیار آسیب پذیرتر از سایر شرکت‌ها هستند.

بنابراین، توجه به مالکیت فکری و حفظ رازهای تجاری در شرکت‌های دانش‌بنیان، ضرورتی است که به حفظ نشان تجاری، ارزش سازمان و توسعه محصول این شرکت‌ها کمک می‌کند و فراتر از یک راهبرد، به عنوان لازمه‌ای اجتناب‌ ناپذیر برای این شرکت‌ها به شمار می‌رود.

*عضو کمیته فنی مالکیت فکری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پرشکی

منبع: isti.ir

#