کالیبراسیون یا واسنجی به اندازه گیری و صحت وسیله اندازه گیری در مطابقت با مرجع تایید شده گفته می شود.این مهم با توجه به حساسیت میزان داده ها در فرآیندهای آزمایشگاهی، از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.

ضرورت کالیبراسیون

با توجه به اینکه دستیابی به کیفیت برتر و انجام آزمایش های دقیق از طریق انجام آزمون ها و اندازه گیری های مطمئن صورت می گیرد لذا انجام فرایند کالیبراسیون در تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی امری ضروری محسوب می شود.

کالیبراسیون اجازه می‌ دهد که میزان تصحیح لازم را نسبت به نشان‌دهی تعیین کنیم. با کالیبراسیون ممکن است خواص اندازه شناختی دیگری نظیر اثر کمیت های تاثیرگذار نیز تعیین شود. در واقع کالیبراسیون ویژگی‌ های کارآمدی دستگاه یا مواد مرجع را به‌ وسیله انجام مقایسات مستقیم مشخص می‌ کند.

هر وسیله ‌ای که برای اندازه گیری به کار می ‌رود و در روش‌ های اجرایی به استفاده از آن اشاره شده‌ است، نیاز به تعیین صحت و دقت یا کالیبراسیون دارد.

اهمیت کالیبراسیون در صنایع

کالیبراسیون اولیه وسیله اندازه گیری چگونگی کارایی مورد ادعای سازنده را به مشتری نشان می دهد. پارامتر هایی که توسط دستگاه اندازه گیری می شود به استاندارد های اندازه گیری قابل ردیابی ارجاع داده می شود که اگر چنین نباشد اطمینانی به آنها نمی توان داشت.

کالیبراسیون مجدد به خاطر کنترل و نگهداری فرایند های اندازه گیری که با وسیله اندازه گیری انجام می شود لازم است. معمولا عدم قطعیت وسیله نسبت به زمان و با استفاده های مکرر از آن افزایش می یابد. شناسایی رشد تدریجی عدم قطعیت و افزایش آن به راحتی توسط کاربران امکان پذیرنیست.

استانداردهای مدیریت اهمیت خاصی برای تمام تجهیزات تولید به ویژه تجهیزات اندازه گیری قائل هستند.از جمله اهمیت کالیبراسیون در صنایع پزشکی و آزمایشگاهی، کالیبره کردن دستگاه هایی از جمله انکوباتور و اتاقک های تست پایداری جهت بالا بردن میزان دقت آنهاست.

کایبراسیون برای اطمینان از قرائت ‌هایی که از دستگاه صورت می ‌گیرد، برای استقرار قابلیت ردیابی دستگاه به استانداردهای مرجع و همچنین برای اطمینان از درستی مقادیر خوانده شده از دستگاه اندازه گیر انجام می گیرد.

در حال حاضر شرکت‌ های دانش‌ بنیان، مجموعه‌ های فناور و آزمایشگاه‌ های کالیبراسیون متعددی بر بستر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌ های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خدمات کالیبراسیون را به آزمایشگاه‌ها ارائه‌ می‌ کنند. خدماتی که می‌ تواند بستر توسعه و رونق پژوهش‌ های کیفی و کارآمد به یاری بازدهی بهینه تجهیزات آزمایشگاهی را به ارمغان بیاورد.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#