اگرچه انواع بسیار پیشرفته‌ای از میکروسکوپ‌های نوری در حال حاضر وجود دارد که بنا به کاربری‌های مورد نیاز، از ساختارهایی پیچیده برخوردار هستند، اما میکروسکوپ‌های نوری میدان روشن با ساختار ساده و وظایف مشخصی که دارند، در عصر وفور میکروسکوپ‌های پیشرفته، همچنان با اقبال بالایی از سوی مراکز علمی جهان مواجه هستند.

میکروسکوپ‌های نوری آزمایشگاهی که عموما بر پایه ساختار میدان روشن ساخته می‌شوند، فرآیند ساده‌ای دارند. آنها از چهار عدسی همگرا برخوردار هستند که نور مرئی را از درون نمونه عبور داده و بعد از شکست نور توسط لنز، تصویری چندین برابر بزرگ‌تر از اندازه واقعی نمونه به دست می‌آید.

به دلیل همین قابلیت، عمده استفاده از این میکروسکوپ‌ها، در آزمایشگاه‌ها است. دیگر موارد مصرف این نوع میکروسکوپ‌ها، عمدتا در حوزه‌های مربوط به شیمی، خون‌شناسی، یاخته‌شناسی، بافت‌شناسی و میکروبیولوژی است.

این میکروسکوپ‌ها، به‌مانند فرآیندشان، ساختار ساده‌ای دارند. عمده آنها از لوله، حمایت‌کننده لوله، سکوی میکروسکوپ، چهار عدسی، کندانسور، دیافراگم و پیچ میکرومتر برخوردار هستند.

این ساختار از میکروسکوپ‌های نوری در عین سادگی، کارایی و مزایای بسیاری دارد. به عنوان مثال، برای مشاهده نمونه‌های زنده سلولی و میکروبی، استفاده از میکروسکوپ‌های نوری، بهترین گزینه ممکن است زیرا از دیگر میکروسکوپ‌ها نمی‌توان برای این کار استفاده کرد.

همچنین با استفاده از این نوع میکروسکوپ می‌توان به راحتی رفتار سلولی یا بافت موردنظر مانند حرکت و تقسیم سلولی را بررسی کرد. استفاده از میکروسکوپ‌های نوری میدان روشن نسبت به نسل‌های جدیدتر و پیشرفته خود مانند میکروسکوپ‌های  Confocal، STED، Light Sheet  و . . . دشواری‌های بسیار کمتری دارد و طرز استفاده از آن بسیار ساده است.

از دیگر محاسن میکروسکوپ‌های نوری ساده، هزینه نگهداری بسیار پایین آن است. میکروسکوپ‌های پیشرفته، هزینه نگهداری بالایی دارند و برای بسیاری از موارد، استفاده از آنها به‌صرفه نیست.

این میکروسکوپ‌ها، دو گونه هستند. نوع ساده و تک‌لنز آن می‌تواند ذرات را چیزی در حدود 300 برابر بزرگ‌نمایی ‌کند. این به آن معناست که اگر اندازه ذره‌ای را 1 میلی‌متر در نظر بگیریم، تصویری که توسط میکروسکوپ می‌بینیم، 300 میلی‌متر می‌شود.

نوع مرکب این میکروسکوپ که با اقبال بیشتری به نسبت نوع ساده، مواجه شده، توانایی اتصال چندین لنز را به صورت هم‌زمان دارد. این ویژگی، این قابلیت را به آنها می‌دهد که اجسام را تا 2000 برابر بیش‌تر از اندازه واقعی‌شان بزرگ‌نمایی کنند. به همین دلیل، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، مشتریان پروپاقرص این نوع میکروسکوپ هستند.

اگرچه دنیای فناوری در طول سالیان اخیر، از نمونه‌های پیشرفته‌ای از میکروسکوپ‌های نوری رونمایی کرده اما مجموعه قابلیت‌ها و کارکردهایی که در انواع میکروسکوپ‌های نوری میدان روشن وجود دارد، سبب شده تا آنها همچنان به عنوان یکی از ابزارهای مهم و پرشمار رصد در مراکز مختلف آزمایشگاهی و علمی محسوب شوند.

*کارشناس حوزه فوتونیک و لیزر

منبع: ist.ir

#