هنوز هم بخش بزرگی از باغات و زمین‌های کشاورزی با روش‌های سنتی مدیریت و کشت می‌شوند. راه‌هایی که پاسخ‌گوی نیاز آینده بشر نیستند. ازدیاد جمعیت و افزایش تقاضا در این بازار، کشاورزان، باغداران و مدیران این حوزه را ملزم به استفاده از روش‌های نوین و فناوری‌های نوظهور می‌کند.

کاری که هم بهره‌وری محصولات و زمین‌ها را افزایش می‌دهد و هم کیفیت تولید را ارتقا خواهد داد. یکی از روش‌های نوین در این عرصه؛ استفاده از کشت بافتی است. در واقع کشت بافت گیاهی «مجموعه‌ای از پروتکل‌ها است که برای کشت سلول، بافت یا اندام گیاهی در یک محیط معین و سترون استفاده می‌شود». با کمک این تکنیک، می‌توان تعداد قابل توجهی گیاه بدون بیماری و به شکل پربازده تولید کرد.

این روش کارآمد با اجرای 43 طرح؛ با حمایت ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و توسط شرکت‌های دانش‌بنیان در حال اجرا است. طرح‌هایی چون «3 پروژه تولید نهال میوه سیب، گلابی و به»، «10 طرح فناورانه برای تولید نهال میوه‌های هسته دار همچون آلبالو، هلو، گیلاس، زردآلو و غیره»، «10 پروژه تولید نهال پسته، گردو و غیره»، «10 طرح تولید نهال‌ میوه‌های دانه‌ریز(انگور)» و «10 پروژه ملی برای تولید نهال میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری(مرکبات)».

هدف از این برنامه، احیای باغات آلوده به ویروس با استفاده از تکنولوژی کشت بافت و افزایش صادرات محصولات باغبانی به ارزش حدود 1/7 میلیارد دلار است. آمارها گواه این است که حداقل 50 درصد باغات کشور آلوده به انواع ویروس و ویروئید است.

این آلودگی تا قبل از مرحله بلوغ درختان (تولید میوه) به حالت نهان است و علائم آن چند سال پس از ایجاد باغ ظاهر می شود و هیچ گونه درمانی برای آن وجود ندارد. تنها راه حل؛ استفاده از نهال های عاری از ویروس حاصل از تکنولوژی کشت بافت است. احیای باغات موجب افزایش 25 درصدی تولید انواع محصولات باغی می‌شود.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی وف ناوری ریاست جمهوری

#23